Khóc dạ đề là một trong những hiện tượng khiến bố mẹ mệt mỏi nhất. Trẻ khóc như xé vải, khóc liên tục không gì ngăn được. Nguyên nhân trẻ khóc dạ đề là gì? Tại sao trẻ khóc liên tục như vậy? Có cách chữa trị không?
Nội dung bài viết
Khóc dạ đề là gì?
Khóc dạ đề hay còn gọi là khóc dã tràng là từ dân gian hay chỉ việc những em bé nhỏ tự nhiên khóc rất dữ vào một thời điểm cố định trong ngày, khóc nhiều ngày như vậy mà không cách gì cha mẹ, người lớn trong nhà có thể dỗ nín được. Theo dân gian, em bé một khi đã khóc dã tràng thì sẽ khóc cho đến ngày thứ 100 mới thôi.
Không ai thật sự biết khóc dạ đề là gì. Đây không phải là một bệnh hay chẩn đoán mà bác sĩ đưa ra. Thật ra, gia đình sẽ tự hiểu rằng em bé nhà mình đang “bị” khóc dạ đề khi thấy có sự kết hợp của các yếu tố sau:
Bé đang ở độ tuổi từ 3 tuần đến 3 tháng, mỗi lần bé khóc khoảng tầm 3 tiếng đồng hồ mới thôi, một tuần như vậy bé khóc ít nhất 3 lần (nhưng thường là đêm nào cũng khóc) và kéo dài 3 tuần trở lên.
Biểu hiện nhận biết khóc dạ đề
Hầu hết các bé sẽ khóc vào khoảng chiều tối, ngày nào cũng đúng giờ đó sẽ khóc. Tiếng khóc rất lớn, liên tục, nghe như tiếng hét.
Mỗi khi khóc, bé sẽ co chân vào người, nắm chặt hai bàn tay và co bụng. Có bé thì xì hơi, có bé thì ợ trớ. Nếu khóc dữ quá, mặt bé sẽ đỏ cả lên.
Thời gian khóc dạ đề ở trẻ thường kéo dài từ 5 phút đến 30 phút và có thể lặp lại hằng đêm, ban ngày trẻ vẫn ăn và ngủ tốt. Cơn khóc có thể rất dữ dội nhưng không nguy hiểm. Khi trẻ hơn 6 tháng tuổi, nhu động ruột hoàn chỉnh, trẻ sẽ trở lại bình thường.
Theo các bác sĩ, hiện tượng khóc về đêm có thể xả ra ở hầu hết trẻ nhỏ. Tuy nhiên chỉ một số trường hợp là khóc dạ đề thực sự, còn hầu hết là khóc do mắc bệnh lý như bệnh còi xương hoặc bệnh lồng ruột…
Lý giải khóc dạ đề theo quan niệm Đông y và Tây Y
Theo Đông y
Hiện tượng khóc đêm thường xảy ra ở trẻ dưới 6 tháng tuổi, gọi là chứng ”Tiểu nhi dạ đề “. Mỗi khi đêm đến là trẻ bắt đầu khóc, trăn trở khó chịu, ngủ không yên. Hoặc trẻ đang ngủ yên thỉnh thoảng bỗng giật mình, tỉnh dậy, khóc thét.
Phần nhiều trẻ khóc từng đợt, lúc khóc lúc ngừng, nhưng cũng có trường hợp trẻ khóc lè nhè suốt cả đêm. Khi trời sáng thì trẻ hết khóc và bắt đầu thiếp vào giấc ngủ.
Theo Tây Y
Hiện tượng khóc đêm thường xảy ra ở trẻ dưới 6 tháng tuổi do tăng nhu động ruột. Bình thường nhu động ruột điều hòa không đau, nhưng đột nhiên vì một yếu tố nào đó làm nhu động ruột tăng lên, không đều, gây đau bụng dữ dội làm cho trẻ khóc, hết cơn thì thôi.
Một số nguyên nhân hiện tượng khóc dạ đề ở trẻ sơ sinh
Có đến khoảng 20% em bé ở độ tuổi 3 tuần đến 3 tháng khóc dạ đề. Các chuyên gia cho biết đây không phải là kết quả của di truyền hay bất thường gì xảy ra trong quá trình mang thai hay phát triển của bé.
Một số giả thiết được đưa ra nhằm giải thích việc này:
Do bị kích thích quá mức
Các chuyên gia giải thích rằng, bé sơ sinh có khả năng xây dựng cho mình một cơ chế bảo vệ, giúp bé “tắt đi” không tiếp nhận âm thanh và áng sáng ở môi trường xung quanh quá nhiều.
Môi trường như vậy gần giống như lúc bé ở trong bụng mẹ, bé sẽ ăn được, ngủ được. Nhưng sau khoảng 1 tháng, khi giác quan dần hoàn thiện sẽ khiến bé bị quá tải với các kích thích từ môi trường.
Để giải tỏa những căng thẳng này, bé sẽ khóc và khóc và khóc mãi,… cho đến khi bé thích nghi và quen dần với những gì mà giác quan của mình đem lại.
Trào ngược
Một số bé hay ợ trớ, ăn kém và thường khó chịu trong khi đang ăn hoặc sau khi ăn. Đây là biểu hiện của chứng trào ngược dạ dày, thực quản, xảy ra ở em bé khi cơ thắt tại thực quản chưa hoạt động hiệu quả.
Đây cũng được lý giải như một nguyên nhân gây ra khóc dạ đề ở trẻ sơ sinh.
Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện
Khi mới sinh, để tiêu hóa được các loại thức ăn, dù chỉ là sữa mẹ đi chăng nữa, cũng là một nhiệm vụ khó khăn cho bé. Thức ăn có thể đi rất nhanh qua ruột mà không được tiêu hóa hoàn toàn. Kết quả là bé sẽ bị đau vì có quá nhiều khí sinh ra. Bé khóc mỗi khi xì hơi, đau bụng.
Dị ứng thức ăn
Bé có thể phản ứng lại với protein trong sữa mẹ hoặc sữa công thức. Một số bé bú mẹ có thể dị ứng với một số món ăn trong khẩu phần của mẹ. Không dung nạp lactose, một loại đường có trong sữa, cũng là nguyên nhân thường gây khó chịu ở trẻ nhỏ.
Mẹ hút thuốc lá
Một số nghiên cứu cho thấy tỉ lệ mẹ hút thuốc lá có con khóc dạ đề cao hơn các mẹ không hút thuốc. Hút thuốc lá thụ động cũng làm tăng khả năng bé khóc dạ đề ở trẻ sơ sinh.
Cách chữa cho bé khóc dạ đề
– Nếu bé đang bú mẹ, bạn hãy tránh xa những loại thức ăn như hành, tỏi, cây họ cải (bắp cải, củ cải, bông cải xanh, súp lơ), cà ri, sô cô la, cà phê. Các loại thức ăn này có thể đi vào sữa mẹ và gây ra kích thích ruột dẫn đến trẻ hay quấy khóc.
– Nếu bé đang uống sữa công thức mẹ nên thử đổi loại sữa có công thức khác: Bé có thể chỉ uống được sữa mẹ. Một số loại sữa có thành phần protein sẽ gây dị ứng cho bé như protein trong sữa bò. Tuy nhiên, chưa có nhiều bằng chứng cho việc sữa có thành phần ít gây dị ứng sẽ làm bé dễ chịu hơn.
– Cân nhắc sử dụng men vi sinh theo tư vấn bác sĩ: Một số em bé giảm bớt những cơn khóc đêm khi được cho dùng men vi sinh giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa của bé. Một số loại sữa đã có sẵn men vi sinh trong công thức.
– Không cho bé bú trong trường hợp có quá nhiều gió trong phòng. Tạo môi trường yên tĩnh, giảm tiếng ồn và tắt bớt đèn. Ủ ấm: Bé sơ sinh dễ bị hạ thân nhiệt. Ủ ấm không chỉ làm bé cảm thấy dễ chịu mà còn giúp bé cảm thấy được an toàn. Tuy nhiên, khi thời tiết nóng nực, đây không phải là lựa chọn phù hợp.
– Đảm bảo bé có hệ tiêu hóa khỏe mạnh bằng cách bổ sung lợi khuẩn đường ruột thông qua men vi sinh. Bé sơ sinh có hệ tiêu hóa gần như vô trùng nên rất dễ phản ứng lại với các tác nhân bên ngoài. Lợi khuẩn quan trọng nhất với bé là vi khuẩn ruột kết. Mẹ nên bổ sung men vi sinh vào sữa bột hoặc rắc một ít men vi sinh lên núm vú trước khi cho bé bú.
– Mẹ cũng có thể chữa đầy hơi cho bé bằng công thức trà thảo mộc bên dưới. Mỗi lần sử dụng, mẹ chỉ cần ngâm một muỗng trà thảo mộc khô với nước nóng trong ít nhất 10 phút.
– Nếu bé đang bú mẹ, mỗi ngày mẹ nên uống khoảng 3 tách trà kể trên. Với các bé lớn hơn, mẹ có thể cân nhắc cho bé uống 1-2 muỗng mỗi lần và 3 lần mỗi ngày, tốt nhất là sau mỗi cữ bú. Pha 1-2 tách trà vào nước tắm cho bé cũng có tác dụng tương tự. Công thức: 50g hoa cúc khô, 50g lá bạc hà, 50g lá tía tô đất, 50g hạt thì là
– Massage cho bé: Mẹ không cần phải lo lắng về việc phải massage thế nào mới làm bé bớt khóc. Đơn giản là sợi dây liên kết mẹ và bé sẽ làm phần việc của nó. Mẹ chỉ cần đặt bé nằm trên bụng mình, nhẹ nhàng massage lưng cho bé, rồi đến tay, chân, bụng. Các mẹ còn có thể tranh thủ nhờ các ông bố massage cho mình trong lúc đó.
– Tăng vận động cho bé: Một số bé sẽ được giải tỏa căng thẳng khi vận động nhiều hơn. Mẹ có thể tìm hiểu các hoạt động phù hợp với độ tuổi của bé, hoặc đơn giản là nhảy múa, lắc lư cùng bé, đẩy xe bé đi vòng quanh nhà.
– Tạo âm thanh nền: Một tiếng động nhẹ nhẹ lặp đi lặp lại sẽ giúp trấn an khi bé cáu kỉnh. Đó có thể là tiếng tủ lạnh hoặc tiếng quạt đều đều…
– Chơi nhạc êm dịu: các bé sẽ bớt khóc khi nghe các giai điệu êm dịu như các bài hát ru. Bé sơ sinh còn thích cả các âm thanh của thiên nhiên. Mẹ hãy thử nghiệm các loại âm thanh khác nhau để tìm ra sở thích của bé nhé.
– Tạo áp lực lên bụng bé: một số bé sẽ cảm thấy dễ chịu hơn khi được đặt nằm sấp và chà sát nhẹ lên lưng.
– Tạo không khí êm dịu: Tắt bớt đèn, giảm bớt tiếng ồn xung quanh sẽ giúp bé thư giãn, bớt bị kích thích.
– Không để bé phải tiếp xúc với khói thuốc lá. Đây có thể là yếu tố kích hoạt một cơn khóc dạ đề dai dẳng.
Biên soạn: Cate Leya